انواع قرارداد در بازار فارکس | چه نکاتی را برای کاهش ریسک باید بدانید؟

بازار فارکس، بزرگترین و پویاترین بازار مالی جهان، به دلیل نقدینگی بالا و دسترسی 24 ساعته، مقصد جذابی برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران است. در این بازار، انواع مختلفی از قراردادها برای تبادل ارزها وجود دارد که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. شناخت و درک دقیق این قراردادها برای معامله‌گران به شدت اهمیت دارد تا بتوانند استراتژی‌های موثری را تدوین و اجرا کنند.

آگاهی از انواع قراردادها در بازار فارکس به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و ریسک‌های مرتبط با نوسانات بازار را مدیریت کنند. هر نوع قرارداد دارای ویژگی‌ها و مکانیسم‌های متفاوتی است که می‌تواند تأثیر مستقیمی بر نتایج معاملات داشته باشد. بنابراین تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا با این قراردادها آشنا شوید.

قراردادهای اسپات (Spot Contracts)

قراردادهای اسپات یا نقدی، به توافق‌هایی گفته می‌شود که در آن‌ها ارزها به قیمت جاری بازار در همان لحظه معامله می‌شوند و تحویل نیز به‌طور معمول طی دو روز کاری صورت می‌گیرد. این نوع قرارداد، ساده‌ترین و رایج‌ترین شکل معامله در بازار فارکس است.

ویژگی‌ها و نحوه عملکرد

ویژگی اصلی قراردادهای اسپات، سرعت اجرای آن‌ها است؛ به این معنی که معامله به صورت فوری و با قیمت جاری بازار انجام می‌شود. در این نوع قراردادها، معامله‌گران با نرخ لحظه‌ای بازار اقدام به خرید و فروش ارز می‌کنند و تسویه حساب اغلب در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت می‌گیرد. این قراردادها بیشتر برای معاملات کوتاه‌مدت و کسب سود از نوسانات قیمت ارزها استفاده می‌شوند.

قراردادهای فوروارد (Forward Contracts)

قراردادهای فوروارد، توافق‌هایی هستند که در آن‌ها دو طرف متعهد می‌شوند مقدار مشخصی از یک ارز را در تاریخ معین در آینده و با قیمتی که از پیش تعیین شده است، مبادله کنند. برخلاف قراردادهای اسپات، این قراردادها برای تسویه حساب در آینده منعقد می‌شوند.

تفاوت با قراردادهای اسپات

تفاوت اصلی قراردادهای فوروارد با قراردادهای اسپات در زمان تسویه حساب آن‌ها است. در قراردادهای اسپات، معامله به صورت فوری انجام می‌شود، در حالی که در قراردادهای فوروارد، تسویه حساب به آینده موکول می‌شود. همچنین، قراردادهای فوروارد از پیش تعیین شده‌اند و تغییرات قیمت بازار در زمان قرارداد تأثیری بر آن‌ها ندارد.

قراردادهای فوروارد برای مدیریت ریسک و حفظ ارزش در برابر نوسانات آتی نرخ ارز بسیار مفید هستند. شرکت‌ها و مؤسساتی که در تجارت بین‌المللی فعالیت دارند، از این قراردادها برای قفل کردن نرخ ارز و جلوگیری از زیان‌های ناشی از نوسانات نرخ ارز استفاده می‌کنند.

قراردادهای فیوچرز (Futures Contracts)

قراردادهای فیوچرز، توافق‌نامه‌های استانداردی هستند که در آن‌ها دو طرف متعهد می‌شوند مقدار مشخصی از یک دارایی (ارز، کالا، شاخص و غیره) را در تاریخ معین در آینده و با قیمتی که در زمان قرارداد تعیین شده است، مبادله کنند. این قراردادها در بازارهای سازمان‌یافته و بورس‌ها معامله می‌شوند.

مزایا:

• شفافیت و استانداردسازی: قراردادهای فیوچرز در بورس‌های رسمی معامله می‌شوند که باعث شفافیت و استانداردسازی شرایط قرارداد می‌شود.
• اهرم مالی: امکان معامله با استفاده از اهرم مالی، که اجازه می‌دهد با مقدار کمی سرمایه اولیه، معاملات بزرگ‌تری انجام شود.
• نقدشوندگی بالا: بازارهای فیوچرز دارای نقدشوندگی بالایی هستند که امکان ورود و خروج سریع از بازار را فراهم می‌کند.

معایب:

• ریسک بالای اهرم: استفاده از اهرم می‌تواند منجر به زیان‌های سنگینی شود.
• تعهدات مالی: تعهدات مالی ناشی از قراردادهای فیوچرز می‌تواند باعث زیان‌های قابل‌توجهی شود.
• پیچیدگی: نیاز به دانش و تجربه زیاد برای درک و استفاده مؤثر از قراردادهای فیوچرز.

معاملات فیوچرز به صورت آنلاین و از طریق بروکرهای معتبر انجام می‌شود. تسویه حساب این قراردادها به دو صورت نقدی و تحویل فیزیکی انجام می‌شود.

بازارهای فیوچرز و ویژگی‌های آن‌ها

بازارهای فیوچرز شامل بورس‌های مختلفی مانند بورس کالای شیکاگو (CME)، بورس بین‌المللی لندن (LIFFE) و غیره هستند. این بازارها دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• استانداردسازی قراردادها: تمامی قراردادهای فیوچرز استاندارد بوده و از قوانین مشخصی پیروی می‌کنند.
• نقدشوندگی بالا: این بازارها به دلیل حجم بالای معاملات، نقدشوندگی بالایی دارند.
• شفافیت: قیمت‌ها و اطلاعات معاملاتی به‌صورت شفاف و عمومی منتشر می‌شوند.

قراردادهای اختیار معامله (Options Contracts)

قراردادهای اختیار معامله، توافق‌نامه‌هایی هستند که به دارنده حق (و نه تعهد) خرید یا فروش یک دارایی مشخص را با قیمتی از پیش تعیین‌شده و در یک دوره زمانی معین می‌دهد. این قراردادها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put).

• اختیار خرید (Call Option): دارنده این اختیار حق دارد (اما الزام ندارد) دارایی معینی را با قیمت مشخصی در آینده خریداری کند.
• اختیار فروش (Put Option): دارنده این اختیار حق دارد (اما الزام ندارد) دارایی معینی را با قیمت مشخصی در آینده بفروشد.

نحوه عملکرد اختیار معامله‌ها

عملکرد اختیار معامله‌ها به این صورت است که خریدار با پرداخت حق بیمه (Premium)، اختیار خرید یا فروش دارایی را به دست می‌آورد. در صورتی که قیمت دارایی به نفع دارنده تغییر کند، او می‌تواند از این اختیار استفاده کند و سود ببرد. در غیر این صورت، اختیار معامله بدون استفاده باقی می‌ماند و تنها حق بیمه پرداخت شده زیان می‌شود.

مزایا:

• محدودیت زیان: حداکثر زیان در اختیار معامله به میزان حق بیمه پرداختی محدود است.
• انعطاف‌پذیری: امکان استفاده از استراتژی‌های مختلف معاملاتی برای کاهش ریسک یا افزایش سود.
• اهرم: مانند قراردادهای فیوچرز، اختیار معامله‌ها نیز از اهرم استفاده می‌کنند که می‌تواند سودآوری بالقوه را افزایش دهد.

معایب:

• پیچیدگی: درک و استفاده از اختیار معامله‌ها نیاز به دانش و تجربه زیاد دارد.
• ریسک انقضا: در صورتی که قیمت دارایی در دوره زمانی معین به سطح مطلوب نرسد، اختیار معامله بدون استفاده می‌ماند و حق بیمه پرداخت شده زیان می‌شود.

قراردادهای CFD (Contracts for Difference)

قراردادهای CFD، قراردادهایی بین خریدار و فروشنده هستند که بر اساس تفاوت قیمت یک دارایی بین زمان ورود و خروج از معامله تنظیم می‌شوند. در این قراردادها، هیچ دارایی فیزیکی منتقل نمی‌شود و فقط تفاوت قیمت دارایی تسویه می‌شود.

معاملات CFD از طریق بروکرهای آنلاین انجام می‌شود و معامله‌گر با پرداخت یک مبلغ تضمین (مارجین) می‌تواند معامله را آغاز کند. سود یا زیان ناشی از تفاوت قیمت دارایی بین زمان باز کردن و بستن معامله محاسبه می‌شود.

تفاوت با سایر قراردادها

• عدم تحویل فیزیکی: در قراردادهای CFD هیچ‌گونه دارایی فیزیکی منتقل نمی‌شود.
• انعطاف‌پذیری بالا: امکان معامله بر روی انواع دارایی‌ها مانند سهام، ارز، کالا و شاخص‌ها.
• اهرم بالا: معاملات CFD با استفاده از اهرم بالا انجام می‌شود که می‌تواند منجر به سود یا زیان بزرگ‌تری شود.

قراردادهای سواپ (Swap Contracts)

قراردادهای سواپ توافق‌نامه‌هایی بین دو طرف هستند که جریان‌های نقدی یا تعهدات مالی خود را در آینده مبادله می‌کنند. این قراردادها برای مدیریت ریسک و تطبیق جریان‌های نقدی استفاده می‌شوند و در بازارهای مالی و اعتباری کاربرد دارند.

مزایا:

• مدیریت ریسک: سواپ‌ها به شرکت‌ها و مؤسسات کمک می‌کنند تا ریسک‌های مربوط به نرخ بهره و نوسانات ارز را مدیریت کنند.
• انعطاف‌پذیری: قراردادهای سواپ می‌توانند به صورت سفارشی تنظیم شوند تا نیازهای خاص طرفین را برآورده کنند.

معایب:

• پیچیدگی: درک و اجرای سواپ‌ها نیاز به دانش تخصصی و تجربه دارد.
• ریسک اعتباری: هر دو طرف قرارداد باید به اعتبار مالی یکدیگر اعتماد کنند که این موضوع می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

انواع سواپ‌ها

• سواپ ارز (Currency Swap): توافق‌نامه‌ای که در آن دو طرف مبلغی از یک ارز را با مبلغی معادل از ارز دیگر مبادله می‌کنند و در تاریخ‌های معین در آینده جریان‌های نقدی مربوط به بهره و اصل بدهی را تبادل می‌کنند.

• سواپ نرخ بهره (Interest Rate Swap): توافق‌نامه‌ای که در آن دو طرف جریان‌های نقدی ناشی از نرخ بهره ثابت و متغیر را مبادله می‌کنند. این سواپ‌ها به مدیریت ریسک نرخ بهره کمک می‌کنند.

قراردادهای آتی (Forward Rate Agreements – FRAs)

قراردادهای آتی یا توافق‌نامه‌های نرخ پیش‌رو (FRA) توافق‌هایی بین دو طرف هستند که نرخ بهره را برای یک مبلغ اسمی خاص در یک دوره زمانی معین در آینده قفل می‌کنند. این قراردادها برای محافظت در برابر تغییرات نرخ بهره در آینده استفاده می‌شوند.

در FRA، یک طرف موافقت می‌کند تا بهره را بر اساس نرخ ثابت بپردازد و طرف دیگر بر اساس نرخ متغیر بهره دریافت می‌کند. این قراردادها اغلب بین بانک‌ها و مؤسسات مالی برای مدیریت ریسک نرخ بهره مورد استفاده قرار می‌گیرند. FRA‌ها به عنوان ابزارهای مالی برای تثبیت هزینه‌های مالی و پیش‌بینی دقیق‌تر جریان‌های نقدی مفید هستند.

سخن پایانی

شناخت انواع مختلف قراردادها در بازارهای مالی از جمله فارکس، از جمله قراردادهای اسپات، فوروارد، فیوچرز، اختیار معامله، CFD، سواپ و آتی، برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران اهمیت زیادی دارد. هر یک از این ابزارها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند و می‌توانند برای مدیریت ریسک، بهینه‌سازی سرمایه‌گذاری‌ها و بهبود عملکرد مالی استفاده شوند.

پیشنهاد می‌کنیم برای سودآوری و منتورینگ تخصصی از صفحه سیگنال فارکس امیر تریدر استفاده کنید