تئوری برابری نرخ بهره چیست؟

برابری نرخ بهره (Interest Rate Parity)، نظریه‌ای است که رابطه قوی بین نرخ بهره و حرکت قیمت ارز را نشان می‌دهد. در واقع، شما می‌توانید به سادگی با مشاهده تفاوت در نرخ‌های بهره در دو کشور پیش بینی کنید که قیمت ارز در آینده چقدر خواهد بود. لازم به ذکر است که درک اینکه چرا قیمت ارزها می‌تواند تغییر کند همیشه آسان نیست.

Interest Rate Parity چیست؟

همانطور که گفته شد، تئوری برابری نرخ بهره رابطه قوی بین نرخ بهره و حرکت ارزش ارز را نشان می‌دهد. مفهوم زیربنایی پشت Interest Rate Parity این است که مهم نیست که یک فرد پول را در کشور خود سرمایه گذاری کند و سپس آن درآمد را به ارز دیگری تبدیل کند؛ یا ابتدا پول را تبدیل کرده و سپس در خارج از کشور سرمایه گذاری کند. از آنجایی که نرخ بهره و نرخ ارز آتی در هم تنیده شده‌اند، سرمایه‌گذار در هر صورت به همان میزان درآمد کسب می‌کند. نرخ‌های بهره این امکان را دارد که به خاطر شرایط موجود در بازار دچار یک سری تغیرات شود؛ به طور مثال وقتی که ارزش ارز یک کشور رو به کاهش می رود بانک مرکزی برای کنترل شرایط، نرخ بهره را افزایش می دهد تا آن ارز قدرت گیرد. پس نکته ای که وجود دارد این است که رابطه مستقیمی بین نرخ بهره و ارز وجود دارد.

اگر تا به حال به کشور دیگری سفر کرده‌اید، احتمالاً ارز محل زندگی خود را با مقدار مشخصی ارز دیگر مبادله کرده‌اید. علاوه بر درک نرخ ارز، دانستن این نکته نیز مهم است که نرخ بهره در کشورهای مختلف متفاوت است.

برابری بهره تحت پوشش در مقابل برابری بهره آشکار

هنگام بحث درباره نرخ ارز خارجی، ممکن است اغلب در مورد برابری نرخ بهره «تحت پوشش» و «آشکار» بشنوید. برابری نرخ بهره بدون پوشش یا آشکار زمانی وجود دارد که هیچ قراردادی در رابطه با نرخ بهره آتی وجود نداشته باشد. در عوض، برابری صرفاً بر اساس نرخ اسپات مورد انتظار است. در برابری بهره تحت پوشش، قراردادی وجود دارد که نرخ بهره آتی را قفل می‌کند.

در حقیقت، اغلب تفاوت بسیار کمی بین Interest Rate Parity آشکار و تحت پوشش وجود دارد؛ زیرا نرخ اسپات مورد انتظار و نرخ اسپات آتی معمولاً یکسان هستند. تفاوت در این است که با برابری سود تحت پوشش، نرخ‌های آتی از دسترس شما خارج می‌شود. با برابری بهره بدون پوشش، شما به سادگی نرخ‌های آینده را پیش بینی می‌کنید.

چرا برابری نرخ بهره اهمیت دارد؟

بدون Interest Rate Parity، بانک‌ها می‌توانند از تفاوت‌های نرخ ارز برای کسب درآمد آسان استفاده کنند. تئوری برابری نرخ بهره مبتنی بر این مفهوم است که بازده سرمایه‌گذاری «بدون ریسک» است. در واقعیت، چیزی به نام سرمایه گذاری بدون ریسک وجود ندارد؛ اما، زمانی که اقتصاد و سیستم‌های پولی کشورها باثبات است، سرمایه گذاران می‌توانند نسبت به بازده اوراق خزانه بسیار مطمئن باشند.

جمع بندی

به صورت کلی برابری نرخ بهره نظریه‌ای است که رابطه قوی بین نرخ بهره و حرکت ارزش ارز را نشان می‌دهد. Interest Rate Parity به این معناست که فرقی نمی‌کند فردی پول را در کشور خود سرمایه‌ گذاری کند و سپس آن درآمد را به ارز دیگری تبدیل کند یا ابتدا پول را تبدیل کرده و پول را در خارج از کشور سرمایه‌ گذاری کند. سرمایه گذار در هر صورت به همان میزان درآمد کسب می‌کند. بدون برابری نرخ بهره، بانک‌ها می‌توانند از تفاوت‌های نرخ ارز برای کسب درآمد آسان استفاده کنند.

دو نرخ کلیدی ارز عبارتند از: نرخ «اسپات (spot)» و نرخ «آتی (forward)». نرخ اسپات نرخ فعلی ارز است و نرخ آتی نرخی است که بانک موافقت می‌کند در آینده یک ارز را با ارز دیگری مبادله کند.