ارز ذخیره‌ای (Reserve Currency) چیست؟

ارز ذخیره‌ای یا reserve currency ارزی است که در مقادیر زیاد توسط دولت‌ها و موسسات نگهداری می‌شود. این ارزها به عنوان وسیله‌ای برای پرداخت بین المللی و حمایت از ارزش پول‌های ملی استفاده می‌شوند. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که چه چیزی یک ارز ذخیره را ایجاد می‌کند و چگونه می‌تواند بر معامله جهانی تأثیر بگذارد.

سیگنال فارکس

ارز ذخیره‌ای چیست؟

به طور کلی، ارز ذخیره‌ای ارزی است که:

• این نوع ارز دارای عمق و نقدینگی است که امکان انجام معاملات بین المللی قابل اعتماد و کارآمد را فراهم می‌کند.
• می‌توان این ارز را آزادانه و به راحتی با ارزهای دیگر مبادله کرد.
• توسط بسیاری از مقامات و موسسات پولی، در مقادیر قابل توجهی نگهداری می‌شود.

قبل از اواسط قرن بیستم، ذخایر عمدتاً طلا و نقره بودند. ذخایر مدرن به طور کلی از ارزهای خارجی قوی تشکیل شده است. بسیاری از آنها به طور خاص به عنوان ارز ذخیره‌ای توسط صندوق بین المللی پول (IMF) تعیین شده‌اند. ارز ذخیره‌ای نیز می‌توانند اوراق بهادار ارزی، سپرده و وام باشند.

از اواسط قرن بیستم، دلار آمریکا به عنوان reserve currency بین المللی تعیین شد. از آن زمان، اقتصادهای قوی در بسیاری از کشورها منجر به افزایش سایر ارزهای ذخیره بین المللی شده است.

چندین عامل کلیدی وجود دارد که یک ارز را به ارز ذخیره‌ای تبدیل می‌‌کند:

• اندازه اقتصاد در کشوری که آن ارز از آنجا آمده است.
• چقدر آن اقتصاد در سطح بین المللی اهمیت دارد.
• بازارهای مالی آن چقدر باز است.
• قابلیت تبدیل ارز.
• استفاده آن به عنوان ارز منطقه‌ای یا بین المللی.
• سیاست‌های کلان اقتصادی داخلی.

نحوه عملکرد ارز ذخیره‌ای

کشورها به دلایل مختلفی ارز ذخیره‌ای دارند. این ارزها یک شاخص قوی از توانایی بازپرداخت بدهی خارجی هستند. آنها همچنین می‌توانند از یک پول ملی دفاع کنند و حتی رتبه‌های اعتباری کشور را تعیین کنند.

ارزهای ذخیره بر سیاست‌های پولی و معامله در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد. سیاست پولی بر ذخایر ارز خارجی تأثیر زیادی دارد.

اکثر اقتصادهای بزرگ با طرح‌های نرخ ارز منعطف یا شناور، عرضه و تقاضای مازاد را با خرید یا فروش ارز ذخیره‌ای پاک می‌کنند. به عنوان مثال، کشوری که به دنبال افزایش ارزش پول خود است، می‌تواند پول ملی خود را با ذخایر ارز خارجی خود بازخرید کند.

کشورهای دیگر ممکن است به دلایل مختلفی از طرح های نرخ ارز ثابت استفاده کنند. در این نوع سیستم، عرضه و تقاضا می‌تواند ارزش پول ملی خود را بالا یا پایین‌تر ببرد. برای مثال، افزایش تقاضا به دلیل اقتصاد نسبتا قوی می‌تواند منجر به ارزش بالاتر پول در یک کشور شود.

کشورها همچنین به ارزهای ذخیره اصلی توجه می‌کنند تا مطمئن شوند که دارایی‌های آنها به صورت منفی تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. برای مثال، تورم شدید در ایالات متحده می‌تواند باعث کاهش ارزش دلار آمریکا شود. همچنین می‌تواند باعث کاهش ارزش ارزهای ذخیره‌ای شود.

در نهایت، این امر مزایای سیاست پولی قابل دستیابی با استفاده از این ذخایر را محدود می‌کند. در صورتی که reserve currency در سراسر جهان در نظر گرفته شود، تنها یک سود مارجین برای پول یک کشور ایجاد می‌کند.

انواع reserve currency

امروزه، دلار آمریکا تنها ارز ذخیره‌ای نیست که توسط صندوق بین المللی پول و سایر سازمان‌های جهانی تعیین شده باشد. یورو، رنمینبی چین، ین ژاپن و پوند استرلینگ انگلیس همگی به عنوان ارزهای ذخیره‌ای محبوب هستند. این موضوع به دلیل بزرگی اقتصاد آنهاست.

ارزهای دیگری که صندوق بین المللی پول به عنوان ارز ذخیره ردیابی می‌کند شامل دلار استرالیا، دلار کانادا و فرانک سوئیس است.

چین واحد پولی خود را در ردیف بعدی نسبت به دلار آمریکا قرار داده است؛ از زمان بحران مالی جهانی در سال 2008، بزرگترین عامل رشد جهانی بوده است.

محبوبیت ارز های ذخیره‌ای تابعی از ثبات و شهرت آنهاست. به عنوان مثال، یوان چین به دلیل نگرانی در مورد کاهش ناگهانی ارزش که می‌تواند ارزش آن را کاهش دهد، به عنوان یک reserve currency اصلی مطرح نشده است. همین امر در مورد یورو پس از بحران بدهی دولتی در سال 2009 و بحران مهاجرت در سال‌های  2016 – 2017 صدق می‌کند. این مسائل به نگرانی‌هایی در مورد نوسانات ارز منجر شده است، که دلار آمریکا را به عنوان محبوب‌ ترین ارز ذخیره تا آغاز قرن بیست و یکم حفظ کرده است.

اتفاقی قابل توجه

ذخایر ارزی در گذشته عمدتاً از طلا و نقره تشکیل می‌شد. اما قرارداد برتون وودز (Bretton Woods) در سال 1944 دلار آمریکا را به عنوان ارز ذخیره بین المللی تعیین کرد؛ و جایگزین پوند استرلینگ انگلیس شد.

ورود به آلپاری

این قرارداد پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد. به دلیل قدرت اقتصاد ایالات متحده، دلار آمریکا را انتخاب شد. زیرا دلار آن‌طور که دیگر اقتصادهای کشورهای اروپایی و آسیایی آسیب دیده بودند، از جنگ آسیب ندیده بود.

دلار آمریکا نیز در آن زمان همچنان توسط طلا حمایت می‌شد؛ ارزش هر اونس آن 35 دلار تعیین شد. این امر دلار را نسبت به سایر ارزها باثبات تر کرد و سیستمی از نرخ های مبادله ثابت را ایجاد کرد

جمع بندی

ارز ذخیره‌ای ، ارز خارجی یا فلز گرانبهایی است که در مقادیر زیاد توسط دولت‌ها و موسسات نگهداری می‌شود. این ارزها به عنوان وسیله‌ای برای پرداخت بین المللی و سرمایه گذاری استفاده می‌شوند؛ آنها همچنین از ارزش پول ملی پشتیبانی می‌کنند.

پس از جنگ جهانی دوم، دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره بین المللی تعیین شد. از دهه 1970، اقتصادهای قوی در بسیاری از کشورها منجر به ظهور کشورهای دیگر شده است. ارزهای ذخیره شده در مقادیر زیادی در سراسر جهان شامل دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن، رنمینبی چین و پوند استرلینگ انگلیس است.